غلبه بر ترس از تاریکی به سن و سال خاصی بستگی ندارد. هر فردی در هر سنی می‌تواند دچار ترس از تاریکی و نیازمند کاهش و رفع این ترس باشد. از اول تاریخ بشریت تا کنون، ترس از تاریکی یکی از رایج‌ترین ترس‌هایی است که به طور طبیعی در سنین کودکی در انسان‌ها رخ می‌دهد. در سنین کودکی داشتن این ترس در حد معمول آن کاملاً طبیعی است، اما در صورتی که در سنین بزرگسالی همراه ما باشند، دیگر طبیعی نیستند.
غلبه بر ترس از تاریکی در واقع درمان نوعی اختلال است. در صورتی که به آن بی‌توجهی شود، می‌تواند در نهایت مشکلات عمیق‌تری همچون افسردگی را ایجاد کند. اگر چنین ترسی را درون خود احساس می‌کنید، باید در ابتدا به فکر بررسی تخصصی و دقیق آن باشید. علت آن را جویا شوید و سپس جهت رفع آن اقدام کنید. با مطالعة این مقاله، می‌توانید آگاهی‌های لازم را در این زمینه به دست آورید.
چه زمانی باید جهت غلبه بر ترس از تاریکی اقدام کنیم؟
نیکتوفوبیا یا همان ترس از تاریکی، به وحشت و ترس بیش از اندازة یک فرد از تاریکی گفته می‌شود. زمانی باید برای رفع این ترس اقدام کنید که بیش از حد شده باشند و شکل ترسناکی پیدا کند. زمانی که ترسی غیرمنطقی محسوب شوند و بر زندگی روزمره‌تان نیز تأثیرگذار باشد.
طبق تحقیقاتی که در طول این سال‌ها انجام شده است، گفته می‌شود که افراد اغلب به دلیل این که نمی‌توانند در تاریکی از حس‌های بصری خود استفاده کنند، دچار ترس و اضطراب می‌شوند. غلبه بر ترس از تاریکی به افرادی پیشنهاد می‌شود که این ترس بر الگوی زندگی آنان به خصوص در زمان خواب تأثیر گذاشته باشد. در اولین قدم باید علت ترس خود از تاریکی را جویا شوید، پس از آن که دانستید دلیل ترستان چیست، به دنبال درمان آن بروید.
علت‌های ترس از تاریکی چیست؟
رویدادهای استرس‌زا: یک اتفاق وحشتناک همانند تصادف، می‌تواند شروع ترس از تاریکی باشد.
والدین بیش از حد نگران و مراقب: نگران بودن و مراقبت بیش از حد از فرزند، می‌تواند در نهایت باعث ایجاد اضطراب و ترس در کودک شود.
همراهان مضطرب: برخی از کودکان با دیدن اضطراب و استرس والدین خود در رابطه با یک موضوع خاص، دچار ترس می‌شوند. این اضطراب همیشه همانند بزرگسالان نیست. این اضطراب می‌تواند در کودک به شکل ترس از تاریکی بروز کند.
ژنتیک: از دیگر علت های ترس از تاریکی می‌توان به ژنتیک اشاره کرد. در خانواده‌هایی که یکی از افراد دچار فوبیای تاریکی است، احتمال دچار شدن دیگر اعضای خانواده بیشتر می‌شود.
کابوس‌های شبانه: کابوس‌های شبانه را جدی بگیرید. یکی از مهم‌ترین علت‌هایی که نشان می‌دهد از تاریکی می‌ترسید، همین کابوس‌های شبانه هستند.
علائم و نشانه های ترس از تاریکی
علائم ترس از تاریکی را می‌توان از دو جنبة مختلف بررسی کرد: از نظر جسمانی و احساسی.
علائم جسمانی ترس از تاریکی، عبارت‌اند از:
- عرق کردن بیش از حد معمول
- افزایش ضربان قلب
- نداشتن تنفس مناسب
- ناراحتی‌های مربوط به معده
- پایین و بالا شدن دمای بدن
- درد داشتن در ناحیة قفسه سینه
- سوزن سوزن شدن بخش¬های مختلفی از بدن
- سرگیجه
و علائم احساسی ترس از تاریکی عبارت‌اند از:
- وحشت و اضطراب شدید
- نیاز به فرار و خارج شدن از محل
- داشتن احساساتی غیرواقعی در زمان قرار گرفتن در محلی تاریک
- نداشتن کنترل و رسیدن به دیوانگی و جنون
- نخوابیدن و ترسیدن در صورت خاموش بودن چراغ
- احساس از دست دادن هوشیاری یا مرگ
راه‌های غلبه بر ترس از تاریکی
در برخی از موارد می‌توانید خودتان با استفاده از راه‌های خانگی به ترس خود از تاریکی غلبه کنید. اما در برخی موارد، نیاز است که با فرد متخصصی در این زمینه مشورت کنید و از او کمک بگیرید.
راهکارهای خانگی مؤثر که می‌توانند کمک کننده باشند، عبارت‌اند از:
- از تکرار عباراتی همانند “من در امان هستم” برای کاهش اضطراب خود استفاده کنید.
- برای دور کردن افکار مزاحم، نفس عمیق بکشید.
- تلاش کنید در تاریکی نیز، بر روی تصاویر مثبتی در ذهن خود تمرکز کنید.
و اما درمان‌های تخصصی که معمولاً جهت غلبه بر ترس از تاریکی از طرف روان‌شناسان پیشنهاد می‌شوند، عبارت‌اند از:
- درمان شناختی رفتاری
- استفاده از دارو
- قرار گرفتن در موقعیت
چگونه بر ترس از تاریکی غلبه کنیم؟
مراقبه کردن قبل از خواب
پیش از آن که به رختخواب بروید، در یک محل آرام مراقبه کنید.
از مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار مثل قهوه خودداری کنید. دلیل آن هم این است که این نوع نوشیدنی‌ها ضربان قلب را افزایش داده و سیستم عصبی را فعال می‌کنند.
تاریک کردن اتاق خواب به تدریج
به یک باره لازم نیست خود را در تاریکی مطلق قرار دهید: بهتر است چراغ کوچکی مثل چراغ خواب را روشن بگذارید و کمی که گذشت، آن را خاموش کنید.
به چالش کشیدن ترس‌های خود
با ترس‌های خود، رو به رو شوید: اگر صدایی در طول شب شنیدید، با آن رو به رو شوید تا مطمئن شوید که علت ترستان واقعیت ندارد.
دلپذیر کردن فضای اتاق
یکی دیگر از راه‌های غلبه بر ترس از تاریکی، تزئین کردن فضای اتاق است:
- می‌توانید برای شاد کردن اتاق از رنگ‌های گرم استفاده کنید.
- سعی کنید اتاق خود را مرتب نگه دارید.
کلام پایانی
غلبه بر ترس از تاریکی از راه‌های مختلفی امکان پذیر است. پیش از آن، لازم و ضرری است که در رابطه با علت ترس از تاریکی تحقیق کرده باشید. زمانی که دانستید علت ترستان چیست، می¬توانید از راهکارهایی که در بخش‌های پایانی مقاله بیان کردیم، استفاده کنید. دقت داشته باشید که اگر ترس و اضطرابتان شدید بود، از یک متخصص کمک بگیرید.
