اعتماد به نفس به معنای قبول خودِ وجودی و پذیرش تمام جوانب به همراه احساسات، عواطف، ظاهر، اندام و… هست. یعنی وقتی شما ادعا میکنین که اعتماد به نفس دارین، تماميت خودتون رو دقیقا به همون اندازه و شکل که هست قبول دارین. همونطور که گفتیم اعتماد به نفس به تمام ویژگیهای خاص و معمولی انسان مربوط میشه و تنها یک جنبه از انسان رو تحت شعاع خودش قرار نمیده. به این صورت که فردِ با اعتماد به نفس میتونه همزمان هم نسبت به استعدادهاش باور داشته باشه و هم از زیبایی ظاهرش صحبت کنه. اگر بخوایم کمی آگاهانهتر به این قضیه نگاه کنیم اعتماد به نفس از باورپذیری نشأت میگیره و سعی نمیکنه داشتههای انسان رو کتمان یا انکار کنه. نکته حائز اهمیت در این باره اینه که معمولا افراد اعتماد به نفس رو با خودباوری اشتباه میگیرن؛ البته چنین اشتباهی کامل قابل درک هست، چون واقعا این دو عامل بسیار به هم شباهت دارن و حتی در مواردی بدون تفاوت تلقی میشن. اگرچه با این وجود، فرقها و تفاوتهایی هستن که بشه به عنوان تمایز این دو وجه بهشون پرداخت.
تعریف و تفاوت اعتماد به نفس و خودباوری
خودباوری معقولهای از رفتار به حساب میاد که توجه اون بیشتر به ناحیه اصل درونی انسان هست. در خودباوری شما ظاهر خودتون رو فاکتور میگیرین و به عناوین درونیتون میپردازین. به فرض مثال شما در خودباوری، اعتقادات، تواناییها، استعدادها، عملکرد و شخصیت خودتون رو باور دارین. خودباوری یعنی یک انسان تکامل شخصیتی خودش رو قبول داشته باشه و تمام جنبههای درونیش رو به درستی قبول کنه و به سختی از اونها دست بکشه. فردی که خودش رو باور داره، ثبات شخصیتی داره و سست عنصر نیست؛ چنین فردی به راحتی از عقایدش دست نمیکشه و با منطق و افکارش روی کارها و فعالیتهاش تسلط پیدا میکنه. به طور مثال اگر یک بحث اعتقادی از شاخه مذهب و دین پیش بیاد، فردی که خودش و عقایدش رو باور داره به راحتی راجع به اونها صحبت میکنه و با اطمینان خاطر سعی میکنه دیگران رو متقاعد کنه که اعتقاداتش ارزشمند هستن. در مقابل، شخصی که فاقد خودباوری باشه نمیتونه ذهنیت درستی از خودش به مخاطب انتقال بده و توی اثبات حرفهاش محکم نیست. بحث اعتماد به نفس توی این مورد کاملا جداست و اعتماد به نفس تنها میتونه سبب این بشه که شخص بتونه به درستی صحبت کنه و کلامش خالی از اضطراب و استرس باشه. در همین راستا در ادامه بیشتر به شرح تفاوت اعتماد به نفس و خودباوری میپردازیم.
فرق اعتماد به نفس و خودباوری چیست؟
خودباوری از اعتماد به نفس و عزت نفس به وجود میاد و میشه گفت که خودباوری یک نوع حس تکامل یافته اعتماد به نفس هست که در اثر تعامل بین اعتماد به نفس و عزت نفس به وجود اومده. برای تعریف مجموع حاصل از این دو عامل بهتره که چند سطری از هر کدوم از عناوین رو شرح بدیم.
کریستوفر مراک توی کتاب خودش که عنوان عزت نفس رو داره اینطور میگه که:
《ما هنوز به نقطهای نرسیدهایم که اتفاقنظر قطعی بر روی تعریف عزت نفس وجود داشته باشد و بتوانیم به سادگی بگوییم که معنی عزت نفس چیست و عزت نفس یعنی چه.》
این یعنی عزت نفس همچنان برای بشریت مبهم هست اما در هر صورت تعریفی که از اون میتوان داشت اینه که عزت نفس به معنای باور داشتن نسبت به ارزش خود و پذیرش اهمیت و حرمت خود هست که کمال و ذات انسان رو به عرش میبره و باارزش بودن انسان رو بهش گوشزد میکنه. معمولا افرادی که عزت نفس ندارن، از ارزش و اهمیت خودشون اطلاعی ندارن و با کوچکترین اتفاقات خودشون رو زیر سوال میبرن. انسانی که عزت نفس داشته باشه به خودش اجر و قرب میده و عزت رو به تمامیت خودش نسبت میده. بنابراین داشتن عزت نفس به یکی از اصلهای مهم عاطفی و روحی بدل شده که هر شخص باید اون رو همراه با اعتماد به نفس و خودباوری دارا باشه. با توجه به تعریفی که از عزت نفس ارائه شد و مفهوم اعتماد به نفس که کمال انسان رو به حد اعلا میرسونه، میتونیم نتیجه بگیریم که
خودباوری ترکیبی از این دو عامل اخلاقی هست و علاوه بر باور و اعتماد، ارزش و اهمیت انسان رو هم مورد سنجش و اندازهگیری قرار میده.
بنابراین تفاوت اعتماد به نفس و خودباوری در این مورد پنهان شده که خودباوری مرز بزرگتری از ارزشها رو درون خودش جای داده، اما اعتماد به نفس در همون حد قبول و پذیرش تواناییها و زیباییهای موجود باقی مونده.
در پاسخ به این سوال که آیا مهمه خودباوری، اعتماد به نفس و عزت نفس داشته باشیم؟ باید بگیم که نه تنها داشتن چنین روحیاتی در زندگی مهمه، بلکه لازمه یک زندگی سالم و موفق در وهله اول این هست که شما خودتون رو باور داشته باشین، ارزش و قدر خودتون رو بدونین و همینطور به نفس و یا خود وجودیتون اعتماد داشته باشین؛ چرا که داشتن باور و اعتماد نسبت خود سبب بروز پیشرفتها و موفقیتهای بسیاری در مراحل مختلف زندگی میشه.