تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس

در این مقاله از مجله پاورقی درمورد عزت نفس و اعتماد به نفس و تفاوتشون باهم صحبت می‌کنیم. اگه بخوام به طور خلاصه تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس بگم، عزت نفس همون مقدار احساس ارزشمندی و دوست‌داشتن است که نسبت به خودمون داریم و اعتماد به نفس میزان توانایی ما در انجام کارهای مختلف است. عزت نفس شاکله اصلی شخصیت ماست، مثلا اگه  خودمون رو یه ساختمان فرض کنیم عزت نفس زیربنا و اسکلت اصلی ساختمان و اعتماد به نفس نما و زیبایی ظاهری ساختمان است. در ادامه تعاریف اعتماد به نفس و عزت نفس رو به صورت جداگانه بررسی می‌کنیم و در مورد تفاوتشون هم بیشتر صحبت خواهیم کرد، با ما همراه باشید.

عزت نفس چیست؟

عزت نفس یعنی من توانمند و ارزشمند هستم و صلاحیت یک زندگی شاد و موفق رو دارم، به علاوه تمام موجودات و انسان ها نیز ارزشمند هستند و صلاحیت یک زندگی شاد و موفق رو دارند. عزت نفس یعنی اینکه خودت را چطور می‌بینی و چه تصوری از خودت داری؛ یعنی اینکه خودت رو چقدر دوست داری و چقدر به خودت روی خوش نشون می‌دهی!

همچنین عزت نفس بنیانی احساسیه که به‌طرز فکر، احساسات و نوع برخورد فرد در ارتباط با خودش و دیگران شکل می‌دهد و به‌عبارتی، مستقیما بر مناسبات فردی و اجتماعی اثر گذار است. عزت نفس از تجارب زندگی، به‌ویژه در سنین پایین، نشئت می‌‌گیره. این تجاربِ حساس، تعیین‌کننده‌ی احساس خودارزشی فرد در درازمدت به‌شمار می‌رود.

ویژگی افراد با عزت نفس بالا

کسی که عزت نفس بالایی داره، از آدمی که هست، راضی و خوشحاله. این فرد برای اینکه حس‌وحال بهتری داشته باشه، نیازی به مصرف مواد مخدر یا داشتن رفتارهای پرخطر نداره. و برای اینکه حس خوبی درباره‌ی خودش داشته باشه، به عوامل خارجی مثل پُست‌ومقام یا درآمد بالا وابسته نیست. فرد دارای عزت نفس به خودش، دیگران و محیط اطرافش احترام می‌گذارد. انعطاف‌پذیری ازجمله خصوصیات بارزش است، به این معنی که به‌آسانی قادر هست تا خودش رو از ناامیدی‌ها و شکست‌ها بیرون بکشد. چنین فردی از پیشرفت و تحول استقبال می‌کند، اهل مداراست و به‌راحتی خوشحال می‌شود.
وقتی عزت نفس سالمی داری یعنی به اندازه کافی از دستاوردها و توانایی های خودت آگاهی داری، می‌دونی کی هستی و از شخصیتی که داری خوشحالی و با خودت در صلحی. به همین دلیل هم احساسات خودت رو به راحتی بیان می کنی، خودت رو سرزنش نمی کنی و برای خودت اهمیت و ارزش قائل هستی.

اعتماد بنفس چیست؟

بعد از بررسی تعریف عزتنفس حالا نوبت اینه که ببینیم اعتماد به نفس یعنی چی؟! اعتماد بنفس یعنی اینکه در تحقق هدف یا کاری خاص به توانمندی‌های خودت باور و اطمینان داشته باشی. در حالت کلی تصویر ذهنی مثبتی که نسبت به توانایی انجام کار و داشتن مهارت در انجام کارهای خودت داری، اعتماد به نفس گفته می‌شود. در اکثر موارد، فردی که در حوزه‌ی خاصی به مهارت و تخصص دست پیدا می‌کنه، در همان حوزه از اعتماد بنفس بالاتری برخوردار می‌شود. اعتماد بنفس کلیِ فرد نیز به‌موجب موفقیتش بهبود پیدا می‌کنه. گاهی ممکنه فرد در حوزه‌‌ای خاص احساس اعتماد بنفس کنه، ولی در حوزه‌ای دیگر هرگز چنین حسی نداشته باشه! به طور کلی اعتماد به نفس باور به موفقیت در انجام کاری خاص یا رویارویی با موقعیت‌های چالشی نیز گفته می‌شود.

تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس در چیست؟

با توجه به تعاریفی که از اعتماد به نفس و عزت نفس تا به اینجای کار ارائه شد حالا زمان این رسیده که به این سوال مهم که تفاوت این 2 با هم چیست جواب بدیم. در کل اعتماد به نفس در واقع یکی از عناصر سازنده عزت نفس است، بنابراین داشتن عزت نفس و اعتماد به نفس مکمل یکدیگر هستند.

ممکنه با اعتماد به نفس بالا به موفقیت‌های بسیاری برسی اما اگر عزت نفس نداشته باشی یا عزت نفست ضعیف باشه از هیچ کدوم از توانایی‌هات لذت نخواهی برد. عزت نفس در مورد چگونگی ارزیابی خودمان در داخل است (حسی درونی)، اما اعتماد به نفس در رابطه ما مقدار اعتماد و ایمان به خودمان است (حسی نشات گرفته از اتفاقات بیرونی)

افرادِ دارای اعتماد بنفس بالا لزوما از عزت نفس بالا برخوردار نیستند. عزت نفس یعنی اینکه ارزش خودتان را چگونه ارزیابی می‌کنید. درواقع، عزت نفس، بنیانی احساسی محسوب می‌شود که تعیین‌کننده‌ی تفکر منطقی، نوع احساسات و طرز رفتار هر شخص است. اما اعتماد بنفس به باور فردی درمورد انجام کاری خاص یا دستیابی به اهداف دلخواه اشاره دارد.
کسی اعتماد به نفس داره که داشته های خودشو خیلی خوب می بینه و میشناسه و ایمان داره که با آن ها میتونه کارهایی که از عهدش برمیاد خوب انجامشون بده، ولی عزت نفس یعنی اونقدر برای خودش احترام قایل باشه که به فکرشم نرسه که کسی بتونه شکستش بده چون معنی عزت در عربی یعنی شکست ناپذیری!

خلاصه اینکه عزت نفس یعنی ارزیابی احساس خودارزشی و از تجارب مثبت زندگی ریشه می‌گیره و در خصوصیاتی مثل انعطاف‌پذیری، جسارت و احترام به خود و دیگران باشد. اما اعتماد بنفس یعنی اینکه فرد به توانمندی‌های فردیِ خود باور داشته باشد. اعتماد بنفس درنتیجه‌ی انجام موفقیت‌آمیز کاری خاص یا رویارویی پیروزمندانه با چالشی بخصوص شکل می‌گیرد و در خصوصیاتی مانند پذیرش مشتاقانه‌ی چالش‌ها، مسئولیت‌‌ها و فرصت‌های جدید نمایان می‌شود.

رابطه عزت نفس و اعتماد بنفس

حالا که با تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس آشنا شدی. جالبه بدونی که اعتماد به نفس در دو حالت می‌تونه منجر به افزایش عزت نفس بشود:

اول این‌که اعتماد به نفس باید در حوزه‌هایی که برای فرد ارزشمند است، سنجیده شود. یعنی اگه دوست‌یابی برایت مهم است، آن‌وقت، افزایش اعتماد به نفست در دوست‌یابی می‌تواند به افزایش عزت نفست کمک کنه.

دومین نکته هم این‌که اعتماد به نفس فقط وقتی به عزت نفس کمک می‌کنه که با مولفه‌ی دیگه، یعنی احساس ارزشمندی همراه بشه. کسی که به توانمندی‌هاشو باور داره، ولی احساس ارزشمندی نداره، این توانایی‌ها رو نه در راه رشد، بلکه در راه دفاع از هویت و ارزش خودش به کار می‌برد، در صورتی که اعتماد به نفس در زمینه ارزش فردی سنجیده شود.

برای مثال اگه ما وجود خودمون را به یه درخت تشبیه کنیم، اونوقت:

• ریشه درخت = عزت نفس
• تنه درخت = اعتماد به نفس
• شاخ وبرگ درخت = روابط ما
• میوه درخت = آرامش و لذت همانطور که قبلا هم اشاره شد عزت نفس و اعتماد به نفس برای موفقیت در هر حوزه ای نیاز هست و یجورایی این دو مکمل هم برای پیشرفت فرد هستند ولی در بررسی اونها باید گفت که معمولا حس اعتماد به نفس راحت تر نسبت به عزت نفس ایجاد می‌شود.

برای مثال افراد می‌توانند با داشتن یک لیست طولانی از توانایی ها و دستاوردهای خود، با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند و در زمان مواجه شدن با نواقص و شکست ها، پشت گواهینامه ها و جوایز خود پنهان می شوند. ولی لیست طولانی از توانایی ها و دستاوردها نه تنها برای عزت نفس کافی نیست بلکه ضروری هم نیست!

چون با یادگیری یه مهارت یا کار کردن با یک ابزار میتوان سریعتر به اعتماد به نفس در اون زمینه خاص رسید ولی درمورد عزت نفس اینگونه نیست و نیاز هست که از نظر ذهنی روی خود کار کنیم و این پروسه زمان بری خواهد بود!

اعتماد به نفس و عزت نفس در دیدگاه کلی (جمع بندی)

در این مقاله مفاهیم عزتنفس و اعتماد به نفس و تفاوت این دو با هم بصورت کامل توضیح داده شد و اگر بخواهیم بصورت خلاصه بگیم عزت‌ نفس، باوری است وابسته به احساس خود ارزشمندی درصورتی‌ که اعتماد به نفس، باوری است وابسته به احساس توانمندی انسان در یادگیری و انجام کار.

میشه گفت عزت نفس ذهنی و اعتماد به نفس عملی است،  عزت نفس یعنی اینکه اونقدر خودت رو دوست داشته باشی که علاوه بر اینکه خودت به خودت احترام میزاری یه چهارچوب مشخص کنی تا دیگران هم بهت احترام بزارن یعنی دوست داشتن خودت رو، دیگران در رفتارت ببینن تا خودشون هم نسبت به شما محترمانه رفتار کنن و اعتماد به نفس هم یعنی در انجام هر کاری که در حال انجامش هستی کم نیاری و به خودت و تواناییت ایمان داشته باشی. در پایان امیدوارم به خوبی تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس رو درک کرده باشی و همچنین هر سوالی در این موارد بود خوشحال می‌شم در قسمت کامنت‌ها مطرح کنی تا بتونیم در کنار هم بیشتر یاد بگیریم.