اراده مهمترین عامل رسیدن به موفقیت محسوب میشه. این عامل در بعضی افراد بهصورت ژنتیکی و شخصیتی وجود داره و در برخی دیگه از انسانها نیازمند به تقویت و تجدید هست. حتی افرادی که اراده قوی دارن هم با تقویت بیشتر ارادهشون میتونن موفقتر عمل کنن؛ اما بحث اینجاست که چطور اراده رو تقویت کنیم یا اصلاً چرا داشتن اراده موجب موفقیت میشه؛ حتی علاوه بر چیستی و چگونگی اراده، باید به عوامل تقویت اراده و مواردی که داشتن اراده در اونها کاربرد داره هم بپردازیم. در ادامه همراه پاورقی باشین!
درسته که اراده بهعنوان یک ویژگی مثبت شناخته میشه اما گاهی همین اراده قوی هم میتونه در جهت منفی به کار برده بشه و باید اعتراف کنیم که داشتن اراده توی بعضی موارد اونقدرها هم نمیتونه خوب و مفید واقع بشه. بر همین اساس، توی این مقاله موضوع اصلی ما که بهش میپردازیم تقویت اراده هست. قبل از شروع بحث توجه داشته باشین که تنها خوندن مطالب نمیتونه تأثیر به سزایی روی تقویت اراده شما بذاره، بلکه لازمه خوندن صحیح، اندیشیدن و عمل کردن هست؛ بنابراین پس از خوندن، اراده کنین تا اراده خودتون رو تقویت کنین!
راههای تقویت اراده
هر حسی که توی انسانها وجود داره قابل افزایش، کاهش، تغییر و حتی نابود شدن هست. بهطور مثال، شده گاهی وقتها افرادی رو ببینین که این حس رو به ما میدن که انگار یک مرده متحرک هستن؟ اینکه شرایط ظاهری و روحی اون افراد باعث میشه همچین حسی به ما القا بشه در حقیقت به این معنی نیست که اون اشخاص واقعاً فوت شدن و در عین حال حرکت میکنن؛ بلکه منظور این هست که خیلی از حسهای یک فرد زنده توی اون افراد، دیگه وجود نداره. به فرض مثال لبخندشون واقعی نیست، یا حتی نمیتونن درست ابراز ناراحتی و خوشحالی بکنن.
در مورد حس اراده هم همینطوره که امکان اعمال هر نوع ماهیتی روی اون وجود داره ولی این اعمال شامل راهحلها و روشهایی هست که در صورت انجام درست به نتیجه میرسن. از اونجایی که بحث در حال نقد ما تقویت اراده هست، پس از بین تمامی ماهیتها و پدیدههای قابلاعمال روی حس اراده، مضمون تقویت رو موردبررسی قرار میدیم. لذا به مواردی که در ادامه در مورد راههای تقویت اراده گفته میشه توجه کنین.
برای خودتون هدف مشخص تعیین کنین
هیچ ارادهای بیسبب حاصل نمیشه. از مهمترین و اساسیترین راههای تقویت اراده انتخاب یک هدف و معیار برای تقویت قدرت اراده هست. برای شرح واضحتر این منظور میتونیم به فردی اشاره کنیم که اراده محکمی داره اما از هدف مشخصی پیروی نمیکنه و بهصورت کلی همین وجود نداشتن هدف اون فرد رو برای به کار بردن حس ارادهاش ترغیب نمیکنه. داشتن هدف به شما انگیزه و اشتیاق انجام یک عمل رو تزریق میکنه. گاهی حتی سست ارادهترین آدمها هم با داشتن یک هدف جامع و مهم دست از بیخیالی برمیدارن و در مسیر رسیدن به اون هدف تمام تلاش خودشون رو با استفاده از ارادهای که به سبب وجود هدف ایجاد شده، به کار میگیرن.
اندیشیدن راجع به آینده
جالبه بدونین که آینده بهعنوان یک عنصر زمان، خودش یک نوع پدیده وجودی هست که باید در اثر تلاش انسان و گذر زمان به وجود بیاد اما همین عامل محو و نامرئی که هنوز ایجاد نشده، قادر به قوا بخشیدن به اراده انسانهاست! فکر کردن راجع به آینده و اتفاقاتی که ممکنه در اثر به کار نگرفتن اراده و نرسیدن به اهداف رخ بده سبب به وجود اومدن یک نوع تنش توی ناخودآگاه شما میشه؛ به این ترتیب که پس از تخمین زدن آیندهای که براش هیچ تلاشی نکردین یک حسی به اسم پشیمانی خیالی تمام شما رو در برمیگیره که سبب ایجاد اراده در شما برای انجام فعالیتهاتون میشه. از لحاظ علمی شاید این نوع از درگیری ذهنی چندان مورد تأیید قرار نگیره اما علم روانشناسی ثابت کرده که مغز انسانها با خیالات میتونه از خودش واکنش نشون بده. پس سعی کنین با تصور آیندهای که قراره بدون داشتن اراده و پشتکار براتون رقم بخوره، اراده حقیقی خودتون رو تقویت کنین.
تقویت امید = تقویت اراده
امید و اراده دو حس همسو هستن که در یک راستا حرکت میکنن، دقیقاً مانند دو خط موازی تلقی میشن که هیچگاه به هم نمیرسن اما همیشه با هم حرکت میکنن و در صورت توقف یکی از این دو، حس دیگری نیز در همون نقطه بدون ذرهای تلاقی با حس دیگه، توقف میکنه. از این تئوری میشه نتیجه گرفت که تقویت امید یا به اصطلاح سادهتر امید داشتن سبب بروز حس اراده و پشتکار میشه. قطعاً یک انسان ناامید ارادهای برای خرج کردن در راه اهدافش نداره، ولیکن این مورد درباره یک فرد مملو از امید بهصورت بالعکس صدق میکنه؛ بنابراین با ایجاد امید و اشتیاق در ذهنتون، بهصورتی ناخودآگاه اراده شما تقویت میشه. امید نوری هست که چراغ اراده رو روشن میکنه.
برنامهریزی برای آینده و رسیدن به اهداف
مواردی که پیش از این ذکر شدن کمی حالت رؤیایی داشتن، به این جهت که ما امیدواریم با ایجاد هدف، اندیشیدن راجع به آینده و تقویت امید بتونیم اراده خود رو تقویت کنیم، اما در مورد برنامهریزی جریان یکم منطقیتر از عوامل قبل پیش میره. برنامهریزی مشابه مورد اول و معیارگذاری برای گذران زندگی هست. در واقع برنامهریزی تفاوت چندانی با مشخص کردن هدف نداره اما میشه گفت که جامعتر از هدف شاخص عمل میکنه! وقتی صحبت از برنامهریزی میشه منظور تنها یک فعالیت واحد نیست، بلکه این عامل تمام پدیدههای اطراف شما که در اختلال با برنامه زندگیتون هستن رو در برمیگیره.
از سوی دیگه، با ایجاد یک پلن مناسب برای ساعات روز خود زندگیتون نظم پیدا میکنه و داشتن یک برنامه مساوی هست با داشتن یک اراده آهنین برای پیشبرد برنامه طرح شده. لذا به این طریق میتونین خودتون رو مجبور به انجام کارهای مشخصی کنین و پس از چند مدت این اجبار به یک عادت روتین بدل میشه؛ بهطوریکه حتی بدون داشتن برنامه هم شما ناخواسته به سمت انجام کارها و فعالیتهای روزمرهتون کشیده میشین.
تقویت قدرت اداره
جالبه بدونین که اراده علاوه بر قرارگیری در رده حسها، یک نوع قدرت هم محسوب میشه. چرا که داشتن اراده سبب ایجاد یک نوع حس تکاملبخشی به سایر ویژگیهای انسان میشه. دقیقاً به همین خاطر هست که باید سعی کنیم تا ارادهمون رو تقویت ببخشیم. داشتن اراده یک نوع نماد قدرت هست و هیچ شخصی وجود نداره که از قدرتمند بودن خوشش نیاد؛ اما سؤال اینجاست که چطور میتونیم یک قدرت رو تقویت کنیم؟ یا چطور میتونیم قوای بیشتری به یک قدرت ببخشیم؟ برای دریافت پاسخ این سؤالات تنها کافیه به همون عوامل ذکر شده در خطوط قبلی مقاله رجوع کنین. در حقیقت عوامل تقویت اراده برای حس اراده و قدرت اراده کاملاً یکسان هستن اما میتونیم به موارد بیشتری در این باب اشاره کنیم.
ایجاد حس رقابت برای تقویت اراده
بسیاری از افراد مخالف صددرصدی حس رقابت هستن و تصور میکنن که رقابت یک نوع حسادت غیرحرفهای هست که در نتیجه کمبود حاصل میشه. البته که امکان رد این فرضیه وجود نداره و واقعاً رقابت نوعی از حسادت تلقی میشه؛ اما رقابت هرگز به بدی حسادت نبوده و نیست، گاهی رقابتها بانی بزرگترین موفقیتها میشن و بهترین نتیجهها از رقابتهای سالم نشأت میگیرن.
منظور ما از رقابت اون نوعی هست که باعث بشه شما برای بهتر کردن خودتون تلاش کنین، نه اینکه سعی کنین رقیب رو پایین بکشین! به فرض مثال مسابقه دوچرخهسواری رو تصور کنین که پنج نفر به اضافه شما در اون شرکت کردین؛ هرچقدر هم که شما دوچرخهسوار قهاری باشین اگر سعی نکنین که خودتون رو به بقیه برسونین یا بیشتر رکاب بزنین تا اول بشین مطمئناً بازنده رقابت خواهید بود. لذا وصف ما از رقابت دقیقاً قیاس پیشرفت خود با دیگران بهمنظور رسیدن به همون نقطه هست؛ اما لطفاً معنی این جمله رو اینطور برداشت نکنین که در صورت نرسیدن به رقیب انتخابی شما بازنده مسابقه خیالی خواهید بود.
شما اگر تمام تلاش خودتون رو به کار بگیرین تا بهترین خودتون رو به اجرا بذارین موفقیت سهم شما خواهد بود. این راه و مقایسه خود با پیشرفت دیگران سبب ایجاد حسهایی مثل این جملات میشه: (آگه اون تونست چرا من نتونم؟). (دوستم داره تلاش میکنه، پس منم باید باهاش همراه بشم) و در نهایت خواهید دید که نتیجه به دست اومده تقویت قدرت اراده شما و برانگیخته شدن حس پشتکار و تلاش شما هست.
افزایش حس مسئولیتپذیری
حس مسئولیتپذیری افراد سبب انجام کارها و فعالیتها در زمان و مکان مقرر میشه. شاید با خودتون فکر کنین که مسئولیتپذیری یک نوع وظیفه به حساب میاد و ارتباطی با اراده نداره؛ اما در حقیقت ما ملزم هستیم که اراده کنیم تا وظایفمون رو بهدرستی انجام بدیم؛ پس درصورتیکه حس مسئولیتپذیری ما تقویت بشه، میتونیم به نتیجه تقویت قدرت اراده نیز دست پیدا کنیم.
حذف عادات غلط و تقویت اراده
از مهمترین و اساسیترین ترفندهایی که میتونه به تقویت اراده منجر بشه حذف و ترک عاداتی هست که به زندگی و آینده شما آسیب میزنه. بهعنوان مثال عادات دیر خوابیدن و دیر بیدار شدن، بدخلقی، نخوردن غذای کافی، کمخوابی، تفریح نامناسب و… همه این موارد از جمله عواملی هستن که روتین زندگی شما رو دچار اختلال میکنن و به همین سبب شما نیرو و انرژی لازم برای داشتن اراده قوی و پیشبرد کارهای ضروریتون رو نخواهید داشت. برای شرح سادهتر این عنوان شخصی رو در نظر بگیرین که زمان زیادی از روز خودش رو صرف انجام بازیهای الکترونیکی و کامپیوتری میکنه؛ مسلماً باقی روز صرف خوابیدن، غذا خوردن، مهمونی و بسیاری از چیزهای دیگه میشه که زمانی برای شخص نمیذاره تا بتونه اراده کنه و قدمی در جهت مثبت برداره.
هدف از ذکر این مثال، این بود که نشون بدیم گاهی افراد اراده کافی برای انجام وظایف و فعالیتهاشون رو دارن اما برخی عادات هستن که وقت خرج کردن اون اراده رو از اشخاص سلب میکنن؛ بنابراین سعی کنین عادتهای اشتباه و تأثیرگذار زندگیتون رو برای داشتن زندگی بهتر حذف کنین تا ارادهتون در جهت درست مصرف بشه و اگر قرار بر تقویت اون هست، زمان و شرایط برای اعمال تقویت فراهم باشه. البته لازم به ذکر هست که این رابطه بهصورت بالعکس هم برقراره، یعنی اگر سعی کنین تعداد عادتهای خوب خودتون رو افزایش بدین و یا برخی از اونها رو توی خودتون ایجاد کنین، انرژی و نشاط لازم برای داشتن اراده قوی رو کسب میکنین. از جمله این عادات و رفتار خوب ورزش کردن و مطالعه کتاب هست که تأثیر به خصوصی روی روند فکری و جسمی شما میذارن.
اگر اراده نباشد، دنیا را چگونه تصور میکنید؟
ما تا اینجا هر چیزی که گفتیم برای افزایش اراده و تقویت اون بود؛ اما در واقع، اشاره مستقیمی به اهمیت وجود اون نداشتیم. گفتیم که تقویت اراده مهم هست و عوامل تقویت اون رو هم ذکر کردیم اما واقعاً چرا انقدر اصرار برای قوای این قدرت وجود داره؟ شاید برای درک اصرار به تقویت قدرت اراده تنها کافیه که دنیا رو بدون حضور اون تصور کنیم. مثلاً تحت این شرایط (دیگه هیچ وقت، قرار نیست فیلم یا سریال جدیدی از تلویزیون و سینما پخش بشه چون کارگردانها و فیلمنامه نویسها ارادهای برای نوشتن و ساختن فیلم جدید نداشتن.
دیگه قرار نیست غذاهای جدید کشف بشن، چون آشپزها اراده نکردن و بالطبع دستور پخت جدیدی هم به وجود نیومد و از همه بدتر دیگه هرگز شهر پاکیزهای نخواهیم داشت چون هیچ آدمی ارادهای برای ریختن زباله توی سطل زباله نداشته و هیچ رفتگری هم اراده نکرده تا شهر رو از کثیفیها پاک کنه!) این موارد تنها گوشهای از دنیای وحشتناک بدون اراده هستن. شاید الان در حال خندیدن هستین و با لبخند مچگیرانه کنار لبتون تصور میکنین که قطعاً موضوع انقدرها هم جدی نیست؛ اما دنیا بدون قدرت اراده قطعاً همینقدر و حتی خیلی بیشتر از این ترسناک خواهد شد.
بنابراین فراموش نکنین که این خود شما هستین که تصمیم میگیره با داشتن و تقویت اراده زندگی و حال بهتری داشته باشه و یا بدون اراده در دنیای پوچ تنبلی و سستی قدم بذاره. امیدواریم که تمام اراده خودتون رو برای تقویت این قدرت ارزشمند به کار بگیرین و توی تمام مسیر زندگیتون موفق بشین.